Een bezoek aan Fins Lapland, typisch zo’n koud dingetje

Iedereen heeft wel van die ‘dingetjes’ die je graag zou doen maar waar je op de een of andere manier maar niet toe komt. Voor mij is het fotograferen van dieren in de sneeuw zo’n dingetje. En dat er in Nederland weinig tot geen sneeuw valt helpt daar niet bij. Niet verwonderlijk dus dat een reisje naar het hoge noorden hoog op mijn verlanglijstje prijkte. Jaren geleden had ik al een keer hele warme wanten en dikke rubberlaarzen aangeschaft. Voor als het er een keer van zou komen. Maar tot nu toe was het niets meer dan kastvulling geweest. Soms trok ik ze even aan om te fantaseren dat ik in de sneeuw liep met m’n camera. Natuurlijk best een beetje sneu. Ik moest dus wel een keer de kou op gaan zoeken…

De Noorse toendra. Fotograaf: ©Michel de Beer

Voorpret

In oktober 2018 werd de knoop doorgehakt. Mijn fotomaatje en ik boekten een vogelfotografie reis naar Fins Lapland met Nature Talks. Een week lang rondreizen in het noorden van Finland en het oosten van Noorwegen. Omdat de reis pas in maart 2019 plaats zou vinden hadden we genoeg tijd om te genieten van de voorpret en onze uitrusting op de ‘barre omstandigheden’ aan te passen. Dikke sokken, lange wollen onderbroeken en natuurlijk een muts met oorflappen werden toegevoegd aan de wanten en laarzen, die na jaren eindelijk hun diensten konden gaan bewijzen.

Sneeuwhazen. Fotograaf: ©Kasper Claes

In januari 2019 was door de mannen van Nature Talks alvast een bijeenkomst gepland met het complete reisgezelschap, bestaande uit acht fotografen en onze reisleider. Zo leerden we elkaar alvast een beetje kennen, kregen we de nodige info over de reis en wat we zoal mee moesten nemen en konden we met elkaar onze verwachtingen delen. Het enthousiasme onder de deelnemers was erg groot. Een deel ging net als wij voor de eerste keer die kant op. Anderen waren er al meermalen geweest maar de aantrekkingskracht was zo groot dat ze niet aarzelden om nogmaals die kant op te gaan. Uiteraard troffen deze laatsten  in ons een gewillig publiek om hun ervaringen mee te delen.

Eekhoorn. Fotograaf: ©Michel de Beer

Naarmate de vertrekdatum dichterbij kwam, nam de spanning toe. Mijn koffer stond al tijden klaar en werd langzaam gevuld met warme kleding en opgeladen accu’s. Niets werd aan het toeval over gelaten. Ik keek enorm uit naar de sneeuw, de bijbehorende temperaturen en de vogelsoorten die ik aan mijn lijstje toe zou kunnen voegen.

Haakbek (man). Fotograaf: ©Hans de Groot

Eindelijk op reis

Op negen maart was het zover. Na een bijzonder korte nacht troffen acht van de negen deelnemers (nummer negen zou op eigen gelegenheid komen) elkaar om half drie op Schiphol en vlogen we om kwart over zes uur naar Ivalo. Het avontuur was begonnen.

Rendieren. Fotograaf: ©Kasper Claes

Met een uur tijdsverschil landden we rond half 11 in een sneeuwerig Fins landschap. De voorspellingen voor de resterende week waren wat we gehoopt hadden, zon en sneeuw zouden elkaar afwisselen. Alle gelegenheid dus om foto’s in verschillende weercondities te schieten. Nadat we de koffers en fototassen in de bus hadden gestouwd, hetgeen met acht man al een hele uitdaging bleek, gingen we op weg naar de eerste overnachtingsplek, vlak bij Kaamanen. Tijdens de rit tuurden acht paar ogen verwachtingsvol naar de toppen van de bomen langs de weg. Er zou tenslotte zomaar een sperweruil in kunnen zitten, een van de vogels waar het hele gezelschap zich op verheugde. De herinneringen aan de sperweruil in Zwolle lagen tenslotte al weer jaren achter ons. De waarnemingen onderweg bleven echter beperkt tot enkele bonte kraaien en een waterspreeuw, die een open stroompje had gevonden in het grotendeels dichtgevroren en ondergesneeuwde gebied. En in tegenstelling tot de waterspreeuwen die ons land aandoen, was deze niet van plan om even leuk op de foto te gaan.

Bruinkopmees. Fotograaf: ©Hans de Groot

Voordeel van het gebrek aan oponthoud doordat de uilen en andere vogels zich niet of nauwelijks lieten zien, was dat we rond half vier op de plek van bestemming waren. En daarmee was er nog tijd om even naar dé plek voor haakbekken te gaan, een kleine 10 kilometer verderop. Onderweg schoten we onze eerste rendieren en even later waren ook de eerste haakbekken een feit. Wat een fantastische vogels! Zo groot als spreeuwen maar dan okergeel (vrouwtjes) of frambozenrood (mannetjes). En aangezien ze op deze plek (Kaamanen Kievari) gevoerd worden, totaal niet schuw en daardoor goed te fotograferen. Uiteraard lokten het vet en de zaden meer dan alleen haakbekken. Zo konden we ook bruinkopmezen, matkopjes en taigagaaien aan onze lijstjes toevoegen. Een mooie oogst voor de eerste dag in Finland. In de wetenschap dat we hier de volgende dag weer zouden komen, gingen we na een uur terug naar onze huisjes en werd de negende deelnemer opgehaald, waarmee ons gezelschap compleet was.

Taigagaai. Fotograaf: ©Erik Ruiterman

Héél veel haakbekken en … het Noorderlicht!

De volgende ochtend werden we wakker met een heldere hemel en een stralend zonnetje. Op voorhand een mooie belofte voor het Noorderlicht. Na het ontbijt propten we nu negen koffers en fototassen in de bus en reden we opnieuw naar Kaamanen Kievari om de haakbekken nogmaals vast te leggen. Met het heldere weer, het mooie koude licht en een ‘verse’ aanvliegstok leverde dit totaal andere plaatjes op. Een deel van het gezelschap focuste zich helemaal op de haakbekken terwijl een ander deel ’s middags nog even op weg ging in de hoop sneeuwhoenders te ‘scoren’. Ze werden wel gezien maar helaas niet gefotografeerd. ‘s Avonds na het eten werd er nog een keer extra warm aangekleed. Met het heldere weer was de gevoelstemperatuur inmiddels terug gelopen tot een ijzige -24 graden. Een ware aanslag op camera en fotograaf, maar na een uurtje blauwbekken stond het Noorderlicht op de foto!

Op elf maart werden na het ontbijt voorlopig de laatste haakbekken vastgelegd en reden we tegen half elf richting Vadsø, een Noorse havenplaats aan de monding van de Varangerfjord. Omdat autorijden op de besneeuwde wegen in Lapland relatief rustig gaat en we onderweg de tijd namen om onder meer een eland en nog wat rendieren te fotograferen, kwamen we pas tegen etenstijd in Vadsø aan. De bossen in Finland hadden inmiddels plaats gemaakt voor de Noorse toendra. Nadat we onze intrek hadden genomen in het huis van een lokale gids en een paar lekkere pizza’s hadden weg gewerkt, werden de mutsen weer opgezet en werd het Noorderlicht opnieuw vastgelegd.

Schitterende eenden en sneeuwhazen

De volgende dag werd de groep opgesplitst. Enkele fotografen gingen met de boot de haven in om verschillende soorten eidereenden te fotograferen terwijl een ander deel van de groep zich op de sneeuwhazen op het schiereiland Vadsøya stortte. Een derde groepje ging met de lokale gids naar een vogelhut in de buurt, waarbij ook de mogelijkheid bestond om sperweruilen te fotograferen, mochten deze zich laten zien. In de middag werd er nog een trip in de omgeving gemaakt om wat mee te krijgen van het toendralandschap. Omdat het inmiddels bewolkt was geworden werd de avond doorgebracht in een lokaal restaurant en kwam het noorderlicht niet aan bod. Dachten we… Toen we na het eten voldaan naar buiten gingen was tegen de verwachting in het Noorderlicht volop aanwezig en werden in alle haast de camera’s ingepakt, de mutsen opgezet en gingen we wederom op pad om het Noorderlicht vast te leggen.

De ochtend van de dertiende maart werd wederom in Vadsø doorgebracht, waarbij de groepjes rouleerden ten opzichte van de dag ervoor. Zo had iedereen de kans gehad om ondermeer de prachtige konings- en stellers eiders, maar ook de barmsijsjes en grappige sneeuwhazen te fotograferen. Rond het middaguur werden de koffers opgeladen en vertrokken we naar Vardø, een havenplaats in het uiterste oosten van Noorwegen. De wind was inmiddels flink toegenomen en dat baarde ons enige zorgen aangezien we de volgende dag met de boot naar het vogeleiland Hornøya zouden gaan. De avond werd al kletsend doorgebracht in het hotel, door de zware bewolking was het Noorderlicht geen optie.

Héél veel zeekoeten!

Ondanks de stevige wind voeren we de volgende ochtend om negen uur naar het eiland Hornøya. Direct bij aankomst zagen we een giervalk een zeekoet slaan dus onze dag kon al niet meer stuk. Tot twee uur werden kuifaalscholvers, zeekoeten en de aanwezige giervalk gefotografeerd. Helaas hadden, met uitzondering van de kuifaalscholvers, de zeevogels nog geen zin om op het eiland neer te strijken zodat we ons moesten behelpen met vooral vliegende zeekoeten. Maar als je temidden van tienduizenden rondvliegende zeekoeten staat, is dat ook weer erg indrukwekkend. Na afloop wel even je jas schoonmaken… Overigens kregen we enkele dagen na thuiskomst door dat de zeevogels inmiddels hun plekkies op het eiland hadden ingenomen…heel fijn :-).

De vijftiende maart gingen ’s morgens vroeg de koffers en fototassen weer in de bus en gingen we op weg, terug naar onze eerste stopplek. Onderweg werd er intensief getuurd of er niet ergens een uil viel te spotten maar helaas, de uilen wilden zich niet laten zien. Wel nog wat zeearenden en een eland, zodat we toch wat foto’s konden schieten. Ter hoogte van Kaamanen Kievari was het inmiddels gaan sneeuwen dus werden daar nog snel wat haakbekken in de sneeuw vastgelegd (je kunt nooit genoeg haakbekken hebben, moeten we gedacht hebben…). Ook nu na het eten geen Noorderlicht meer te bekennen vanwege de zware bewolking, dus maar een (peperduur) biertje gedronken en de koffers ingepakt.

Tot een volgende keer …

Op 16 maart was de bestemming het vliegveld in Ivalo. De reis zat er zo goed als op. Om zes uur aan de ontbijttafel en vervolgens nog 75 kilometer lang hopen op die felbegeerde sperweruil, maar het zat er niet in. Dus inchecken, boarden en naar huis. Het was een fantastische trip. Veel gezien, genoten en een ervaring rijker. Nieuwe en leuke mensen leren kennen, mooie foto’s geschoten en een deel van de wereld ontdekt waar ik zeker nog eens naar terug zou willen. Al was het maar voor de sperweruil. Het blijft een ‘dingetje’!

Eland. Fotograaf: ©Kris de Rouck

Wil je ook mee met deze fotoreis fins lapland vogelfotografie vogelreis? Elk jaar in maart gaan we weer. Meld je aan voor onze nieuwsbrief en blijf op de hoogte wanneer de volgende fotoreis plaats vindt.