Dieren-fotojournalist Jo-Anne McArthur over de dieren die bij ons leven maar die we niet zien

Van passie tot missie

Jo-Anne is zonder twijfel een vrouw met een missie. Bij alles wat ze doet, legt ze de nadruk op onze relatie met de dieren die dicht bij ons staan, en laat ze zien hoe we met ze omgaan in de voedsel-, mode- en entertainmentindustrie, of hoe we deze dieren gebruiken voor onderzoek.

Vos in een pelsdierhouderij, Canada, foto Jo-Anne McArthur

Ze is altijd al gepassioneerd geweest over het welzijn van dieren. Als klein meisje nam ze de waakhond van de buren mee uit wandelen. In haar tienerjaren werkte ze vrijwillig bij het plaatselijke dierenasiel. En toen ze twintig was, realiseerde ze zich dat het combineren van haar vaardigheden als fotograaf en haar empathie voor dieren, haar zou kunnen helpen om haar passie om te zetten in haar missie. In haar vroege jaren als fotograaf hield ze ervan om bruiloften te fotograferen om haar geld te verdienen, maar de laatste twee decennia draait het allemaal om het onthullen van de manier waarop we bewust of onbewust omgaan met dieren. Gelukkig is Jo-Anne McArthur een blij en positief denkend mens, wat erg fijn of zelfs noodzakelijk is als je veel dingen ziet waardoor al je energie wegvloeit.

Dieren-fotojournalistiek verschilt van wildlife fotografie en natuurfotografie met de focus op natuurbehoud. Hoewel elk van deze genres de moeilijke omstandigheden weergeeft waarin dieren leven, verschillen ze doordat wildlife fotografie en natuurfotografie met de focus op natuurbehoud zich voornamelijk richt op vrije dieren die in het wild leven, terwijl dieren-fotojournalistiek zichtbaarheid geeft aan dieren die verwant zijn aan mensen. Een ander verschil is dat wilde dieren in een dierentuin meestal een no-go zijn voor natuurfotografen, maar een startpunt vormen voor dieren-fotojournalisten zoals Jo-Anne. Je zou kunnen zeggen dat waar wildlife fotografie en natuurfotografie met de focus op natuurbehoud stoppen, de dieren-fotojournalistiek juist begint

Waar wildlife fotografie stopt, begint dieren-fotojournalistiek, foto Jo-Anne McArthur

Voor Jo-Anne is het doel van haar fotowerk om een gesprek te beginnen, om te debatteren over onze interactie met dieren. Ze beschouwt haar foto’s niet als het eindproduct, voor haar vormen de foto’s het begin van de discussie. En hoewel ze een zeer getalenteerde en meermaals bekroonde fotograaf is, houdt ze zich meer bezig met het veranderen van de wereld dan met kunst. Tegelijkertijd is ze zich er terdege van bewust dat ze uitstekende foto’s nodig heeft om aandacht voor haar werk te krijgen. Wij – het publiek – hebben de neiging weg te kijken als de afschuwelijke waarheid wordt onthuld, dus de foto moet geweldig zijn om aandacht te krijgen. Dit betekent dat het kunstzinnige deel ook belangrijk is, want het is de kunst die mensen laat kijken.

Goed gecomponeerde en goed verlichte beelden zijn essentieel om impact te hebben. Jo-Anne’s favoriete stijl, herkenbaar als haar ‘handtekening’ in haar foto’s, is het benaderen van haar onderwerp als onderzoeker. Vanuit een laag standpunt en dichtbij met een groothoeklens, waarbij je ervoor zorgt dat zowel het dier als de constructie waarin het leeft in beeld is.

Vanuit een laag standpunt en dichtbij met een groothoeklens, foto Jo-Anne McArthur

Een blijvende indruk

Om ervoor te zorgen dat haar werk aandacht krijgt, heeft ze veel van haar werk via haar boeken gepubliceerd. Haar keuze voor het uitgeven van boeken is dat een boek een blijvende indruk maakt in vergelijking met de vluchtige impact van foto’s op social media. Aan de andere kant is sociale media nodig om de aandacht op het boek te vestigen. Ze is dus ook actief op sociale media.

Haar eerste boek We Animals was een compilatie van 15 jaar werk aangevuld met veel tekst. Het boek illustreert en onderzoekt dieren in de menselijke omgeving en geeft waardevolle lessen over onze omgang met dieren.

Haar tweede boek Captive was een samenwerking met de Born Free Foundation en liet ons de dieren zien die we in dierentuinen hebben geplaatst én onszelf als de dieren die ernaar kijken. Het boek nodigt ons uit om na te denken over hoe we elkaar observeren of negeren door de tralies, over de gracht of aan weerszijden van het glas. Met dit boek tart Jo-Anne onze vooroordelen over dierentuinen en aquaria, dierenwelzijn, en wat of wie we denken te zien als we het dier bekijken.

Nadenken over hoe we elkaar observeren aan weerszijden van het glas, foto Jo-Anne McArthur

Het derde boek HIDDEN is een gedurfd en uitgesproken fotoboek over ons conflict met dieren over de hele wereld. Dit boek combineert het werk van Jo-Anne met het werk van veertig bekroonde fotojournalisten. Het boek legt de onzichtbare dieren in ons leven bloot; degenen met wie we een hechte relatie hebben en toch niet zien. Dit boek is een historisch document, een gedenkteken en een aanklacht tegen wat is en nooit meer zou mogen zijn. Erik Hilaire, de assistent foto-editor voor milieu en wetenschap bij The Guardian, noemde HIDDEN een fotojournalistieke mijlpaal.

Voor Jo-Anne is het uitgeven van haar boeken niet bedoeld om veel geld te verdienen. De winst wordt gebruikt om gratis exemplaren van de boeken weg te geven aan mensen die een verschil kunnen maken, zoals journalisten en CEO’s. Maar er worden ook gratis exemplaren uitgedeeld aan chef-koks, want wat zij serveren kan een groot verschil maken in het lijden van dieren.

Wat chef-koks serveren kan een groot verschil maken in het lijden van dieren, foto Jo-Anne McArthur

De We Animals Media-organisatie

In 2019 lanceerde Jo-Anne de We Animals Media-organisatie, de overkoepelende non profitorganisatie om haar oprechte wens te vervullen, zijnde verborgen dieren wereldwijd zichtbaar maken door middel van boeiende fotografie en film. Fotografen, schrijvers, filmmakers, medewerkers en vrijwilligers vormen de organisatie.

Als onderdeel van We Animals Media heeft Jo-Anne samen met haar team het We Animals Archive opgebouwd, bestaande uit meer dan 10.000 afbeeldingen en video’s van dierlijke industrieën over de hele wereld. Het We Animal Archive is een wereldwijd toegankelijke foto stocksite, die vergoedingen vraagt voor commercieel gebruik, maar de inhoud gratis deelt voor gebruik door NGO’s en campagnevoerders. Het doel is om eind 2021het werk van veel andere fotografen met dezelfde missie op te nemen.

Een andere tijdrovende activiteit is het We Animals humane educatieprogramma, dat is opgezet om bruggen van mededogen te bouwen tussen mens en dier door middel van spannende en visueel rijke verhalen. Het brengt haar als frontlinie spreker op scholen, universiteiten, hogescholen en clubs over de hele wereld.

Met spannende verhalen bouwen aan bruggen van mededogen, foto Jo-Anne McArthur

Back to basics

Gevraagd of ze nog tijd heeft om wat foto’s te maken, lacht ze en geeft toe dat dit nog steeds belangrijk voor haar is, maar dat er tegenwoordig niet veel tijd is. Het runnen van We Animals Media kost veel tijd en energie. Als activist en fotograaf in hart en nieren, zal ze na verloop van tijd teruggaan naar de basis (foto’s maken, schrijven, spreken) en andere mensen de organisatie laten leiden, wat een opwindend vooruitzicht voor haar is. Laten we afwachten wat de toekomst haar brengt …

Hoop in een afgebrande plantage, foto Jo-Anne McArthur

Als je meer wilt weten over Jo-Anne, haar passie en waar ze voor staat, woon dan haar optreden bij op het Nature Talks Photo Festival!